ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
κ. ΘΑΝΑΣΗ ΝΑΚΟΥ
ΑΘΗΝΑ - ΔΕΥΤΕΡΑ 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2004
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θεωρώ δεδομένο το ενδιαφέρον όλων μας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Πιστεύω ότι όλοι συνυπογράφουμε ότι αγωνιζόμαστε για Ο.Τ.Α. σύγχρονους και αποτελεσματικούς και κυρίως, αυτό έπρεπε να είναι με πιο έντονα γράμματα, στην υπηρεσία του πολίτη.
Γιατί σε τελευταία ανάλυση ο πολίτης είναι αυτός, ο οποίος αισθάνεται την μορφή εξουσίας που ασκούμε και εμείς και τα όργανα τα οποία υπηρετείτε, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης τον πολίτη. Είμαστε μέρος του όλου συστήματος.
Ειπώθηκαν πολλά από αυτά που άκουσα και θα λέγονται πολλά για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, γιατί είναι ο θεσμός που είναι πιο κοντά στον πολίτη, είναι αυτός που έχει την αμεσότητα, είναι αυτός που έχει και τον πιο ισχυρό κοινωνικό έλεγχο.
Εκείνο το οποίο θέλω να πω, ακούγοντας μερικά από τα συνθήματα, είναι ότι υπήρξε μια διαδρομή 20 ετών, η οποία διαδρομή δημιούργησε καταστάσεις, πολλές από αυτές οι οποίες είναι παγιωμένες. Εγώ δεν πάω να αποσείσω ευθύνες, που η δική μου η παράταξη μπορεί να έχει για πράγματα που δεν λειτουργούν σωστά αλλά τουλάχιστον δίκαιο θα ήταν, να είναι κατά την αναλογία άσκησης της εξουσίας.
Παραλάβαμε μια δημόσια διοίκηση, προβλήματα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση αλλά σηκώσαμε αμέσως τα μανίκια και ριχτήκαμε στη δουλειά. Θέλω να κάνω έναν ελάχιστο απολογισμό το τι έγινε αυτούς τους 8 μήνες για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ο πρώτος νόμος που ψήφισε η κυβέρνησή μας, ήταν ο 3242 και αφορούσε την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Λύθηκαν όλα τα θέματα αυτούς τους 8 μήνες; Όχι. Πιστεύω όμως ότι έγιναν σημαντικά βήματα και προς τη σωστή κατεύθυνση.
Εξυγίανση των οικονομικών των Ο.Τ.Α. Το γνωρίζετε καλύτερα από εμένα ότι υπάρχουν Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι οποίοι βρίσκονται στο και πέντε της χρεοκοπίας. Κάναμε μια νέα αρχή ή δώσαμε την ευκαιρία, για να το πω καλύτερα, να κάνουν μια νέα αρχή ορισμένοι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Αφαιρέσαμε επιβαρύνσεις, πρόστιμα και άλλα επιπλέον βάρη, τα οποία είχαν οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Τους δώσαμε τη δυνατότητα να κάνουν μια καινούρια σειρά δανείων, με χαμηλό τόκο και μεγάλη περίοδο αποπληρωμής από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
Συνεχίσαμε με άλλους νόμους, κάνοντας ρυθμίσεις μικρές μεν, σημαντικές δε για τη λειτουργία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επιγραμματικά αναφέρω τους καταλογισμούς, θέματα που έχουν να κάνουν σε σχέση με τα λειτουργικά των σχολείων, τις εκπτώσεις των αιρετών αρχόντων, τη θεσμοθέτηση του δημοτολογίου, του Εθνικού Δημοτολογίου, που ήταν απαίτηση της κοινωνίας όλα αυτά τα χρόνια, το αναπτυξιακό πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ» για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Εδώ θέλω να σταθώ για λίγο και να πω ότι για πρώτη φορά, η Κεντρική Διοίκηση δέχτηκε και αυτό πιστέψτε με δεν έγινε αυτόματα και χωρίς κόπο ή δεν είπαν αμέσως μπράβο τι ωραία που τα λες και εμείς εδώ είμαστε, δέχτηκε να συνεισφέρει από τους κεντρικούς πόρους στο καλάθι του «ΘΗΣΕΑ», που ήρθε να αντικαταστήσει το 7 και με αυτό τον τρόπο να αρχίσει μια σημαντική στήριξη των αναπτυξιακών πρωτοβουλιών, που κάθε Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης θέλει, εκφράζοντας φυσικά την επιθυμία των δημοτών του.
Αυτό το εργαλείο, θέλω να πιστεύω ότι θα αποτελέσει μόνιμο εργαλείο, μια που δεν μπορείς να μιλάς για εξυγίανση των οικονομικών των Ο.Τ.Α., εάν δεν υπάρχει μια πλήρης καταγραφή, μια καρτέλα ανά κάθε Ο.Τ.Α. στην οποία θα φαίνεται η χρηματοδότηση, οι ανάγκες και ο τρόπος θεραπείας των αναγκών.
Πρώτες προτεραιότητες και άρχισε να λειτουργεί ήδη το πρόγραμμα, είναι να απαλλαγούν οι Δήμοι από χρόνιες αρρώστιες, όπως π.χ. δεν είναι δυνατόν σήμερα να υπάρχει Καποδιστριακός Δήμος που να μην μπορεί να εκπληρώσει την παραδοσιακή δραστηριότητα να παρέχει υγιεινό και άφθονο νερό στους πολίτες. Τέτοιου είδους επιλογές θα χρηματοδοτηθούν κατά προτεραιότητα για να σταματήσουν δυσλειτουργίες που παρατηρούνται σε σημαντικά θέματα για τους πολίτες.
Πέρα όμως από τη θεσμική θωράκιση και θεσμική μεταβολή που κάναμε, πήραμε και πρωτοβουλίες. Βγάλαμε από τα αραχνιασμένα ράφια πρόγραμμα του Υπουργείου Ανάπτυξης για μετατροπή του καύσιμου από πετρέλαιο σε φυσικό αέριο, οργανώνουμε την εκλογίκευση του συστήματος των βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών.
Άκουσα προηγουμένως και είχε πάρα πολύ δίκιο κάποιος προλαλήσας που είπε για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, για τον τρόπο με τον οποίον μεταβιβάστηκαν από το κράτος στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και για τις τέσσερις ταχύτητες που έχουμε, σε μια κοινωνική παρέμβαση, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική, που αποτελεί πλέον αποκλειστική αρμοδιότητα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και η οποία ζητιέται πάρα πολύ από την κοινωνία, γιατί με αυτό τον τρόπο απελευθερώνει τη γυναίκα, κυρίως την οικογένεια για τη δημιουργική ενασχόληση και την ισότιμη συμμετοχή της στην κοινωνία.
Και άλλες πρωτοβουλίες βρίσκονται σε εξέλιξη, σε συνεργασία με τα κεντρικά όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και με εργαλεία, εταιρείες που υπηρετούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Δεν υπάρχει αμφιβολία και έχουμε καταγράψει και έχουμε καταγγείλει ότι οι θεσμοθετημένοι πόροι με τον 1828 παρακρατήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Άλλοι ανεβάζουν το ύψος αυτό σε 1 δις 300 εκατομμύρια ευρώ, άλλοι σε δύο. Δεν έχει σημασία αλλά αυτό που έχει σημασία είναι ότι δεν αποδόθηκαν αυτά που θεσμοθετημένα είχαν οριστεί.
Εμείς, αναλαμβάνοντας την κυβέρνηση από την άνοιξη, τηρήσαμε την προεκλογική μας υπόσχεση. Αποδόθηκαν φέτος για πρώτη φορά, εδώ και αρκετά χρόνια οι πόροι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μάλιστα όπως θα σας αποδείξω με ελάχιστα νούμερα, γίνεται αρχή της εκδήλωσης της υπόσχεσης της κυβέρνησης για σταδιακή απόδοση των παρακρατηθέντων από την προηγούμενη κυβέρνηση πόρων.
Ειδικότερα για τους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους, το 2003 αποδόθηκαν 1 δις 585 εκατομμύρια. Εμείς βρήκαμε προϋπολογισθέντα, δεν ξέρουμε εάν ήταν η προηγούμενη κυβέρνηση, αν θα τηρούσε τη δέσμευση του προϋπολογισμού 1 δις 750 εκατομμύρια, τα καταβάλλουμε και εξασφαλίσαμε περαιτέρω πίστωση 45 εκατομμυρίων ευρώ. Έτσι συνολικά οι πληρωμές για φέτος των κεντρικών αυτοτελών πόρων είναι αυξημένες σε σχέση με πέρσι κατά 13%.
Για το χρόνο που μας έρχεται, έχει εξασφαλιστεί η εγγραφή πίστωσης συνολικού ύψους 2 δις 39 εκατομμυρίων ευρώ, δηλαδή αύξηση κατά 14% για το 2005, δηλαδή 245 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα. Η προσπάθειά μας είναι βέβαια στα πλαίσια των δημοσιονομικών δυνατοτήτων, να δοθεί ακόμη μεγαλύτερη πίστωση ώστε η σταδιακή απόδοση των οφειλόμενων πόρων να γίνει ταχύτερη.
Για τη ΣΑΤΑ. Η κοινή υπουργική απόφαση που υπεγράφη στις αρχές του έτους από την προηγούμενη κυβέρνηση, προσδιόριζε τη ΣΑΤΑ σε 750 εκατομμύρια ευρώ. Όμως η δημιουργική εκλογιστική που ακολουθούσε η κυβέρνηση σε όλους τους τομείς, είχε βάλει και εδώ το χέρι της. Πενήντα εκατομμύρια ευρώ ήταν οφειλές του προηγούμενου χρόνου.
Εμείς δίνουμε 750 εκατομμύρια ευρώ καθαρά, που σημαίνει ότι φέτος κατανέμονται και κατανεμήθηκαν, απομένει η τελευταία δόση του 30% του υπολοίπου, 459 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 412 πέρσι, δηλαδή αύξηση 11,5%.
Εκλογικεύσαμε το σύστημα κατανομής της ΣΑΤΑ, ενισχύοντας τους μικρούς δυσπρόσιτους ορεινούς και έχοντες μεγαλύτερα προβλήματα Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, βάζοντας κατώτερο όριο στη χρηματοδότησή τους.
Εκεί που έκαναν πραγματικά σημαντικές αυξήσεις ήταν στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, στη ΣΑΕ 0,55 όπως λέγεται, στα δημόσια λογιστικά, αυξήθηκε ο προϋπολογισμός του 2004 από 97 εκατομμύρια ευρώ σε 173 εκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή είχαμε αύξηση 92%.
Αυτά για φέτος. Γίνεται φανερό κυρίες και κύριοι από τα παραπάνω, ότι αποδίδονται φέτος με προϋπολογισμό που βρήκαμε, περισσότερα από τα προϋπολογισθέντα. Για του χρόνου, η συνολική αύξηση των πιστώσεων που διατίθεται στο Υπουργείο Εσωτερικών, σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, είναι 11%. Είναι η μεγαλύτερη όλων των Υπουργείων.
Κατά συνέπεια δικαιούμαστε να ισχυριζόμαστε ότι η αποπληρωμή άρχισε από το 2004 και θα συνεχιστεί το 2005. Δικαιούμαστε επίσης να ισχυριστούμε ότι τηρούμε σε αυτό τον τομέα τις προεκλογικές μας δεσμεύσεις.
Βεβαίως, αυτές οι αυξήσεις σε αυτά τα ποσοστά δεν οδηγούν σε σύντομη αποπληρωμή των παρακρατηθέντων. Όμως η αρχή έγινε. Οι δημοσιονομικές δυνατότητες, θα μας δώσουν ελπίζουμε τη δυνατότητα επιτάχυνσης της αποπληρωμής των παρακρατηθέντων πόρων.
Αυτό που θέλω να τονίσω, είναι ότι ήδη η βούλησή μας έχει καταγραφεί και ότι οι δυνατότητες είναι μπροστά. Είχαμε πολλές συναντήσεις με τους εκπροσώπους σας στο Υπουργείο Εσωτερικών. Αλλεπάλληλες θα έλεγα. Θα μου πείτε, που κατέληξαν; Είναι μερικά πράγματα που κατέληξαν, μερικά που θα καταλήξουν και μερικά που δεν εξαρτώνται απόλυτα από μας.
Έγινε μια συνάντηση στις 25 του μηνός, προχτές, με τον κ. Παυλόπουλο, δεν ξεκαθαρίστηκαν ορισμένα πράγματα, διότι θα γίνει καινούρια συνάντηση στις 10 Δεκεμβρίου, προκειμένου να υπάρξει συνεννόηση για τον προϋπολογισμό με τον κ. Αλογοσκούφη, με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας.
Δόθηκε το εκλογικό επίδομα και για τις δύο εκλογές ακέραιο. Θα μου πείτε και τι έγινε, το δικαιούμασταν. Εσείς μπορεί να το δικαιούσασταν κατά μια άποψη αλλά η κυβέρνηση που απήλθε, δεν το θεωρούσε δικαιούμενο. Δεν ήξερε ότι θα γίνουν εκλογές στο 2004 δύο φορές; Μπορούσαν να αναβληθούν οι ευρωεκλογές; Υπήρχε εγγεγραμμένο στον προϋπολογισμό, ήταν εξασφαλισμένες οι πιστώσεις για να πληρωθεί το εκλογικό επίδομα δύο φορές; Βεβαίως όχι.
Το ξέρετε πάρα πολύ καλά και ξέρετε ότι αυτό κόπηκε από κομμάτια άλλα, προκειμένου το δίκαιο αίτημά σας, δεν λέω άδικο, να ικανοποιηθεί. Μπαίνει ένα θέμα για την ενσωμάτωση του εκλογικού επιδόματος στο μισθό. Είναι ένα αίτημα το οποίο το ξέρουμε. Υπάρχει η δική σας η άποψη, υπάρχει η άποψη της Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Εμείς δεν είμαστε αντίθετοι, προκειμένου να εκλογικευτεί και ο προϋπολογισμός του κράτους. Από εκεί και πέρα, εδώ είμαστε, θα το δούμε σε συνεργασία και με τα άλλα Υπουργεία για την ενσωμάτωση του εκλογικού επιδόματος στο μισθό.
Βαρέα και ανθυγιεινά. Βεβαίως, δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν δύο ταχυτήτων, οι αορίστου χρόνου και οι μόνιμοι. Και αυτό όμως θα εξαρτηθεί από τη γενικότερη πολιτική, διότι δεν είστε οι μόνοι εργαζόμενοι που έχουν αυτό ως απαίτηση και μάλιστα παρουσιάζεται με διαφορετικές παραλλαγές.
Διότι, τα βαρέα και ανθυγιεινά σημαίνουν δύο πράγματα και αύξηση των αποδοχών αλλά και μείωση του χρόνου συνταξιοδότησης. Υπάρχουν κατηγορίες εργαζομένων, του ευρύτερου δημόσιου τομέα, οι οποίοι εννοούν και απαιτούν και ζητούν, να υπάρξει μια από τις δύο παρενέργειες του καθορισμού των βαρέων και ανθυγιεινών επιδομάτων.
Σας ανέφερα για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς. Δεν είναι δυνατόν για τους ιδιώτες να υπάρχουν αυστηροί κανόνες λειτουργίας των βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών και οι Δήμοι να κάνουν ότι θέλουν. Οσον αφορά τις κτιριακές υποδομές, τις συνθήκες εργασίας πολλών από σας εκεί αλλά και του αριθμού των παιδιών ανά τάξη, ανά σχολείο, ανά τμήμα και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που πρέπει να ακολουθηθεί.
Δεν είναι οι βρεφονηπιακοί σταθμοί και οι παιδικοί σταθμοί πάρκινγκ παιδιών, όπως παρκάρεις το ποδήλατο ή το αυτοκίνητο και έχουμε αναλάβει μια σημαντική πρωτοβουλία και να εκλογικεύσουμε και τον τρόπο που επιδοτούνται οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Είπα και προηγουμένως και θέλω να το επαναλάβω. Για μένα, εκφράζοντας τη γνώμη όλων των οικογενειών, κυρίως όμως της εργαζόμενης μητέρας, θεωρώ ότι αυτή η κοινωνική δραστηριότητα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είναι από τις πιο σημαντικές. Πρέπει να δούμε και το πλέγμα δημιουργίας νέων παιδικών σταθμών, διότι μπορεί ο πληθυσμός ή ο αριθμός των παιδιών να παραμένει σταθερός και σε ορισμένα μέρη να μειώνεται, η ανάγκη όμως για βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς μεγαλώνει, γιατί μεγαλώνουν οι απαιτήσεις της εποχής.
Τον Ιανουάριο θα καταβληθεί η δόση του πριμ παραγωγικότητας κατά το τμήμα που αντιστοιχεί στο Υπουργείο Εσωτερικών. Εχει συσταθεί ειδική Επιτροπή για τον Κώδικα υπαλληλικής κατάστασης δικής σας και αυτό παράλληλα με την Επιτροπή για τον υπαλληλικό κώδικα, θα ολοκληρωθεί πάρα πολύ σύντομα.
Νέο μισθολόγιο. Σας αφορά είτε άμεσα είτε έμμεσα ή πείτε το όπως θέλετε. Είναι θέματα τα οποία θα ρυθμιστούν και συναρμοδιότητα με τα άλλα Υπουργεία και θα εφαρμοστεί όπως είναι η δέσμευση της κυβέρνησης από την 1/1/2006.
Τελειώνοντας, για να μην σας κουράζω, διότι δεν έχω περισσότερα να πω, θέλω να πω τούτο. Πιστεύω ότι δεν έχουμε να μοιράσουμε τίποτε. Εμείς θέλουμε να είστε ευχαριστημένοι εσείς, να είναι ευχαριστημένοι οι Δήμαρχοι, να είναι ευχαριστημένοι αυτοί για τους οποίους υποτίθεται καθόμαστε και συζητάμε εδώ εκτός αν το έχουμε ξεχάσει, οι δημότες, οι πολίτες, αυτοί για τους οποίους γίνονται όλα αυτά.
Έχουμε μπροστά μας πολλά να κάνουμε. Θεωρώ ότι για το 8μηνο που πέρασε, με το μεγάλο βαρίδι των ευρωεκλογών αλλά το τεράστιο άγχος των Ολυμπιακών Αγώνων, έχουμε κάνει αρκετά. Δώσαμε εξετάσεις όταν θέλουμε και κάναμε τις ολυμπιακές πόλεις υπόδειγμα. Αυτό οφείλεται σε εσάς. Οφείλεται στη φιλοτιμία με την οποία δουλέψατε, οφείλεται σε όλους, οι οποίοι θεωρήσαμε εθνική υπόθεση τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Πιστεύω εάν τμήμα αυτής της νοοτροπίας διατηρήσουμε για το μέλλον, έχοντας ανοιχτά αυτιά στο διάλογο και στα δίκαια αιτήματα, μπορούμε να ελπίζουμε για ένα καλύτερο αύριο και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και για σας. Ευχαριστώ.